اسپرمهایی که سربالا میروند

اختلال در انزال می‌تواند به 5 شکل تظاهر کند: 1. انزال زودرس 2. انزال دیررس 3. انزال پس‌گرد 4. نبود انزال 5. انزال دردناک.

انزال پس‌گرد به این معنی است که هنگام انزال، منی به خارج از بدن نمی‌ریزد، بلکه به طرف عقب برمی‌گردد و وارد مثانه می‌شود و بعدها با ادرار دفع می‌شود. در حالت طبیعی بیش از 90 درصد حجم منی را ترشحات پروستات و کیسه‌های منوی تشکیل می‌دهند. ابتدا به طور اختصار مکانیسم ایجاد انزال جهت آگاهی خوانندگان گرامی‌ توضیح داده می‌شود تا در درک و فهم مطالب بعدی موثر باشد.

مکانیسم انزال

مکانیسم انزال، فرآیند پیچیده‌ای است که نیازمند عملکرد هماهنگ سیستم عصبی- عضلانی فرد است. کلا حجم منی که معمولا 3 تا 4 میلی‌لیتر است، ناشی از ترشحات پروستات، کیسه‌های منوی و بیضه‌هاست. برخلاف تصور بیشتر مردم، نقش بیضه‌ها در ایجاد حجم منی بسیار اندک ولی فوق‌العاده مهم است. حدود یک درصد حجم منی را اسپرم‌ها تشکیل می‌دهند که در بیضه‌ها تولید و از طریق لوله‌های منی، در مجرای خلفی مرد به ترشحات کیسه‌های منوی و پروستات اضافه می‌شوند . در درصد قابل‌ملاحظه‌ای از مردان نابارور که تعداد اسپرم آنها صفر است، تقریبا هیچ تغییری در حجم منی دیده نمی‌شود و تنها با آزمایش دقیق است که می‌توان به فقدان اسپرم در منی این مردان پی برد.

هنگام رابطه جنسی وقتی مرد به آستانه‌ای از تحریک برسد، ترشحات 3 عضو فوق‌الذکر وارد مجرای خلفی پیشابراه می‌شود. ورود این ترشحات به مجرای خلفی تحت کنترل سیستم عصبی خودکار است، یعنی یک مرد نمی‌تواند آن را به تاخیر بیندازد یا تسهیل بکند. مثانه هم در مردان به مجرای خلفی پیشابراه باز شده و ادرار از داخل مثانه به این قسمت مجرای ادراری تخلیه می‌شود. حتی اگر مثانه ما پر باشد، می‌توانیم خروج ادرار را کنترل کنیم در غیر این صورت دچار بی‌اختیاری ادرار خواهیم شد.

برای جلوگیری از بی‌اختیاری ادراری دو مکانیسم هماهنگ با هم عمل می‌کنند؛ اولی، وجود اسفنکتر داخلی یا غیرارادی است که در گردن مثانه قرار دارد و با باز و بسته شدن خود خروج ادرار از مثانه را کنترل می‌کند و همان‌طور که ذکر شد باز و بسته شدن این اسفنکتر غیرارادی و ریفلاکسی است و تحت کنترل ما نیست. وقتی مثانه به یک حجم پر شدن خاص می‌رسد این اسفنکتر به صورت غیرارادی باز و ادرار وارد مجرای خلفی می‌شود.

ولی بدن ما دارای مکانیسم دیگری است که اجازه خروج ادرار از مجرای قدامی‌ را نمی‌دهد و آن اسفنکتر خارجی است که در محل اتصال مجرای خلفی به مجرای قدامی‌ قرار دارد و مجرا را احاطه می‌کند (شکل). این اسفنکتر ارادی و تحت اختیار ماست و ما با منقبض کردن آن جلوی خروج ادرار را می‌گیریم و در یک شرایط مناسب، با شل کردن این اسفنکتر، مثانه خود را خالی می‌کنیم. هدف از بیان این مقدمه نسبتا طولانی این است که خروج منی نیز از بدن تا حدودی تحت قواعد خروج ادرار از بدن است.

اختلال گردن مثانه؛ عامل انزال پس‌گرد

هنگام ورود منی به مجرای خلفی، گردن مثانه به صورت رفلکسی (خودکار) بسته می‌شود تا منی وارد مثانه نشود. بنا به هر دلیلی اگر گردن مثانه توسط جراحی آسیب ببیند یا از بین برود یا به علت اختلال در عصب‌گیری مثانه، گردن مثانه عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد، هنگام ورود منی به مجرای خلفی، گردن مثانه باز می‌ماند و منی وارد مثانه می‌شود.

این اختلال در گردن مثانه دارای یک طیف است و از خفیف تا شدید متغیر است. در مواردی که آسیب متوسط است، گردن مثانه به طور نسبی بسته می‌شود و مقداری از منی وارد مثانه شده و مقداری بیرون می‌ریزد.

اگر اختلال شدید و کامل باشد (که اکثرا این‌گونه است) منی به طور کامل وارد مثانه می‌شود و سبب ایجاد یک حالت مرضی می‌شود که اصطلاحا به آن «انزال خشک» می‌گویند، یعنی حتی یک قطره منی نیز بیرون نمی‌ریزد. از علائمی‌که بیمار می‌تواند شک به وجود انزال پس‌گرد نسبی بکند، یکی کاهش حجم منی خروجی و دیگری کدر شدن رنگ ادرار است.

پیامدهای انزال پس‌گرد

انزال پس‌گرد به خودی خود زیاد از نظر سلامتی مشکل‌ساز نیست، ولی اکثرا سبب نگرانی زوجین می‌شوند و گاهی مشکلاتی در روابط زناشویی از نظر روحی و روانی ایجاد می‌کند.

مردانی که دچار انزال پس‌گرد هستند، معمولا در رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) مشکل ندارند و انزال را نیز احساس می‌کنند، اما منی به‌جای اینکه بیرون بریزد، وارد مثانه می‌شود. اما عارضه عمده انزال پس‌گرد در زوج‌های جوان است که می‌خواهند صاحب فرزند شوند که این به علت انزال پس‌گرد از راه طبیعی امکان‌پذیر نخواهد بود. برای ایجاد مشکل در باروری، انزال پس‌گرد تمام عیار لازم نیست

. در بعضی مردان که تعداد اسپرم آنها اندک است، در صورت وجود انزال پس‌گرد نسبی، مقداری از مایع منی وارد مثانه و از تعداد کل اسپرم‌های خارج شده کاسته می‌شود. حال در این مردان اگر انزال پس‌گرد درمان شود، ممکن است تعداد اسپرم‌های موجود در منی به اندازه کافی بالا برود و سبب باروری شود. حداقل تعداد کل اسپرم (نه تعداد اسپرم در یک میلی‌لیتر منی) لازم برای ایجاد بارداری در همسر، حدود 60 میلیون در میلی‌متر است.

به‌عنوان مثال اگر تعداد اسپرم‌های موجود در منی یک مرد 25 میلیون در میلی‌لیتر و حجم منی وی 3 میلی‌لیتر باشد، اگر از 3 میلی‌لیتر منی یک میلی‌لیتر آن وارد مثانه شود، ممکن است سبب ایجاد ناباروری شود. تشخیص انزال پس‌گرد خیلی ساده و با آزمایش ادرار است. به بیمار گفته می‌شود که به دنبال نزدیکی، نمونه ادرار خود را جهت آزمایش به آزمایشگاه ببرد. در مردانی که دچار انزال پس‌گرد هستند مقادیر متنابهی اسپرم در نمونه ادرار گزارش می‌شود.